Het cliché is dat thuisvoordeel in het ijshockey enorm is. Niet alleen omdat één ploeg vaak een eind heeft moeten reizen voor de wedstrijd, terwijl de andere ploeg relaxt op de ijsbaan kan verzamelen. Ook niet alleen omdat de ene ploeg in zijn vertrouwde kleedkamer zit en de andere niet. Tenslotte zijn er over het algemeen aanzienlijk meer toeschouwers van de thuisploeg en dat kan zomaar de zevende speler zijn voor de ploeg. De andere kant van de medaille is dat er mogelijk meer druk ligt op de thuisploeg die voor eigen publiek speelt.

De belangrijkste reden voor het thuisvoordeel is echter terug te vinden in de regels van het ijshockey. De thuisploeg heeft de laatste lijnwissel na een pauze in het spel. Dat betekent dat de coach met het thuisvoordeel bepaalt welke van zijn lijnen tegenover die van de tegenstander komt te staan. Daarmee kan de coach van de thuisploeg dus meer invloed uitoefenen op het verloop van de wedstrijd dan zijn tegenvoeter.

Dat statistisch onderbouwen is nog niet makkelijk. In de Nederlandse competitie zijn er bijvoorbeeld bijna altijd ploegen die er bovenuit steken en teams die juist weinig punten halen. Feitelijk moet je om thuisvoordeel statistisch te bepalen vooral kijken naar wedstrijden tussen min of meer gelijkwaardige ploegen.

Daarom eerst maar een blik op de situatie in de NHL, waar elke denkbare statistiek wordt bijgehouden. Voor de New York Post deed auteur Meghan Hall van Hockey Graphs deze berekeningen. Zij meldt dat 38 procent van de lijnwissels in wedstrijden gebeuren nadat het spel heeft stilgelegen, de andere wissels gebeuren terwijl het spel doorloopt. Hall concludeerde uit deze gegevens dat bij doorlopende wissels beide teams ongeveer even vaak op doel schieten.

Als echter wordt gekeken naar de 38 procent wissels waarbij de thuiscoach bepaalt welke spelers hij tegenover de opponent zet, verandert dit. Dit leidt herberekent naar 60 minuten gemiddeld tot 6 extra schoten voor de thuisploeg. Ze komt daarmee tot de conclusie dat de kans dat een thuisploeg een wedstrijd tegen een gelijkwaardige ploeg wint ongeveer 51,5 procent is. Dat lijkt een klein verschil, maar is in de praktijk echt enorm.

Nou zijn dat cijfers uit de NHL. Helaas ontbreken in Nederland de gedetailleerde gegevens om de berekening over te doen. Toch is het interessant om te kijken hoe Den Haag en Heerenveen het tegen elkaar hebben gedaan de afgelopen twee jaar. Eerst maar de simpele optelsom, als Heerenveen thuis speelt wint de ploeg gemiddeld met 2,8 tegen 1,6 van Den Haag.

Als de wedstrijd in De Uithof wordt gespeeld is het echter niet Den Haag dat als eerste naar voren komt, het is dan 2,2 tegen 2,6 in het voordeel van Flyers. In de belangrijkste wedstrijd van het jaar in De Uithof vorig jaar, de bekerfinale, was het echter Den Haag dat met 3-2 won en daarmee de cup in eigen hal hield. Een beloning voor het feit dat Den Haag net als dit jaar toen bovenaan eindigde in de bekerfinale en daarmee het thuisvoordeel veroverde.