De Pyrruszege van ZĂŒrich

Op 15 januari 1991 versloeg Dynamo Moskou de Quebec Nordiques met 4-1. Kort daarna viel de Soviet-Unie uit elkaar, begon de enorme exodus van Oost-Europese spelers naar de NHL en groeide het gat tussen de clubteams in Europa en de NHL enorm. Veel onderlinge wedstrijden werden er ook niet meer gespeeld tot het begin van de Europese seizoenstarts door de NHL en het in het leven roepen van de Victoria Cup.

Dinsdagavond kwam een einde aan de lange droogte voor Europa in onderlinge confrontaties met de NHL. Nadat Tampere eerder deze week in een oefenpotje al won van Florida, zette het Zürich van oud-Tilburg Trapper Sean Simpson voor de kaarsjes op de Europese ijshockeytaart. Cam Barker bracht Chicago nog wel op voorsprong, maar goals van Patrick Bärtschi en Lukas Grauwiler zorgden ervoor dat de Victoria Cup voor het eerst in Europa blijft. En dat kon wel eens permanent zijn, want de toekomst is ongewis. Hoewel de naam Victoria Cup een lange traditie suggereert, is dat zeker niet het geval. De editie van dit jaar was pas de tweede. Vorig jaar klopte New York Rangers in de slotminuten Metallurg Magnitogorsk om de eerste editie te winnen.

De basis van de Victoria Cup is al niet erg solide. Oorspronkelijk bedoeld als confrontatie tussen de winnaar van de Stanley Cup en de zegevierende club in de Champions Hockey League, moest Europa al genoegen nemen met een min of meer willekeurig team dat door de NHL werd afgevaardigd. De NHL geeft de ontmoeting ook geen bijzondere status. Het is gewoon een oefenwedstrijd op weg naar het nieuwe seizoen en de liga behoudt zich het recht voor om per jaar te beslissen of er überhaupt een wedstrijd gespeeld gaat worden.

Dat is ook logisch. Het Europese ijshockeyseizoen begint veel eerder dan de competitie in Noord-Amerika. Dat betekent dat NHL-ploegen die amper de samenstelling van het team voor de seizoenstart vast hebben staan het op moeten nemen tegen Europese teams die al volop in de competitie zitten en vaak al sinds juli of begin augustus in training zijn. Voor de NHL is er ook niets te winnen. De liga koestert zijn status als de beste ijshockeycompetitie ter wereld en kan derhalve alleen maar een blauw oog oplopen bij dit soort wedstrijden.

De nederlaag van Chicago is zo'n blauw oog. De NHL stuurde de eerste twee seizoenen bovendien een club die toch het seizoen in Europa zou beginnen. Heel veel vrijwilligers zijn daar ook niet voor te vinden. De weerstand tegen de jetlag is groot, vooral voor teams die verder richting de westkust spelen. De vraag is dan ook gerechtvaardigd hoe lang de NHL nog ‘ja' blijft zeggen tegen de Victoria Cup.

De problemen gaan echter verder. Het organiserende bureau Ovation Sports slaagde er niet in break-even te draaien en leed verlies op de organisatie. Het stadion in Zürich was niet uitverkocht en van een brede interesse vanuit de Europese media is ook geen sprake. Sponsors staan dan ook niet in de rij. De ene grote sponsor die er was, Gazprom, heeft zich teruggetrokken. Russische gigant was onder meer ook de motor was achter de Champions Hockey League.

Gazprom heeft, deels vanwege de crisis en deels vanwege een interne machtsstrijd binnen de IIHF, de geldkraan grotendeels dichtgedraaid, waardoor de internationale bond in acute geldnood is gekomen. Zeker voor het organiseren van dit soort evenementen. De IIHF moest daartoe ook al de plannen voor uitbreiding van de Champions League afblazen. Of deze in 2010 überhaupt nog plaatsheeft, is een groot vraagteken.

De grote clubs in Europa lijken er weinig vertrouwen in te hebben. Op 8 oktober komen vertegenwoordigers van onder meer Zürich, Bern, Sparta Praag, Hamburg, Berlijn, Salzburg en zes Zweedse teams bij elkaar om te praten over een gezamenlijk toernooi voor het begin van het seizoen. Dat zou moeten worden gefinancierd door de Russische KHL en als een voorportaal van een expansie naar het westen kunnen gaan fungeren.