Bondscoach Joep Franke instrueert tijdens een training zijn team.
Bondscoach Joep Franke instrueert tijdens een training zijn team. — © Martin de Jong

6 maart 202109:00

Door Edwin Fischer

Joep Franke: geschiedschrijver met vrouwenteam

Het is morgen precies een jaar geleden, op 7 maart 2020, dat het Nederlands vrouwenteam een dreun van jewelste te verwerken kreeg. Covid-19 was al enkele weken gepromoveerd tot pandemie, waarna het verwachte ook definitief werd; de internationale ijshockeybond IIHF schrapte het voor april 2020 op de rol staande WK Divisie 1A in Frankrijk. ‘Een droom spatte uiteen’, bekent bondscoach Joep Franke, die afgelopen november de voor april 2021 geplande versie ook afgelast zag worden.

De in het pittoreske Limburgse plaatsje Grevenbicht wonende Groninger (55) zegt een jaar na dato met volle overtuiging dat ‘zijn’ vrouwen op dat WK in Angers, na twee gewonnen WK’s op rij, voor wederom een sensatie hadden gezorgd. ‘We hadden een medaille gehaald. Zeker weten!’

Om die gewaagde maar zeker niet uit grootspraak voortkomende voorspelling te kunnen begrijpen, moeten we eigenlijk teruggaan naar het begin van 2014. Daar startte het bondscoachschap van, zoals we inmiddels kunnen constateren, Oranje-vrouwen-geschiedschrijver Joep Franke. In 2014 werd een begin gemaakt met een project dat in Franke’s optiek bijna een jaar geleden het hoogtepunt had moeten bereiken.

In 2014 begon Willem van de Kraak nog gewoon als bondscoach van het op een laag niveau acterende Nederlands vrouwenteam. De chemie in dat huwelijk was allang voorbij en dat onderkende ook technisch directeur Theo van Gerwen.

Geronseld

De laatste gaf destijds namens de IJshockeybond ook de cursus jeugdtrainer en een van de deelnemers was Joep Franke. Hij was als oud-ijshockeyer door Lawrence ten Hove, destijds voorzitter van de jeugdafdeling van Eaters Geleen, geronseld om bij de Limburgse club jeugdtrainer te worden.

‘Theo kwam opeens met de vraag of ik het vrouwenteam wilde gaan trainen en coachen. Maar ik wist niks van vrouwenijshockey’, vertelt Franke aan de keukentafel van het fraai verbouwde voormalige Grevenbichtse dorpscafĂ©. ‘Wat ik wel wist was dat ik met onder meer fysiotherapeute Lonneke van Soest en assistent-trainster Nancy van der Linden een goede staf zou hebben en ik had ook al snel bekeken dat er wel een talentvolle lichting aan zat te komen.’

'Daar merkte ik dat de groep heel hecht was'

— Franke

Na twee trainingen en een oefenduel kwam hij met Oranje het WK Divisie 1B van 2014 in Letland goed door. Om een jaar later naar het WK op hetzelfde niveau in China te kunnen, moesten de internationals zelf geld bijeen sprokkelen om een vliegticket te kunnen kopen.

Franke: ‘Daar merkte ik dat de groep heel hecht was. Iedereen had er alles voor over. De tweede plek was een mooie beloning en voor mij een bewijs dat er iets bijzonders aan het ontstaan was.’

Zelf ontwikkelde Franke zich ook. Hij zegt zelf geen topspeler (opgegroeid bij GIJS Groningen en daarna onder andere gespeeld bij Flyers Heerenveen, Amsterdam en Eaters Geleen) qua skills geweest, maar had naar eigen zeggen wel een oog voor het spel en was tactisch wel een goed onderlegde speler. ‘Met mij ontwikkelde ook de rest van de staf zich. We wisten dat we in alles moesten professionaliseren en dat vonden de meeste speelsters ook.’

Het geluk voor Franke was, zo erkent hij, dat er in het team een natuurlijk verloop gaande was in die jaren. Speelsters die niet meer mee konden in dat proces, vloeiden al op natuurlijke wijze af.

Het vrouwenteam, met geheel rechts boven bondscoach Joep Franke, bij terugkeer op Schiphol na het winnen van het WK Divisie 1B in China.
Het vrouwenteam, met geheel rechts boven bondscoach Joep Franke, bij terugkeer op Schiphol na het winnen van het WK Divisie 1B in China. — © Marco Spelten

In 2016 reisde Franke c.s. met een grote dosis vertrouwen, na een prima jaar van voorbereiden, af naar ItaliĂ«. De deceptie was des te groter dat er volledig onverwacht en ook onnodig gedegradeerd werd. ‘Waar we in potentie juist kampioen hadden moeten worden.’

De tegenslag werd echter aangepakt om nog meer de schouders eronder te zetten. Vooral op eigen initiatief, zonder al te veel steun van de bond. ‘We hadden bij de bond ook niks te vragen, laat staan te eisen he. Onze ‘prestatie’ verdiende ook niks extra’s’, wist Franke.

Hij, zijn inmiddels met Franke’s partner Nicole Faas(teammanager) uitgebreide staf en vooral het team bleef keihard werken en vooral geloven in zichzelf en hun ‘project’. De noeste arbeid betaalde zich pas in 2018 uit. In 2017 had Oranje de pech dat gastland Korea zich voorbereidde op de Spelen van 2018. Het Nederlands team werd tweede achter de Koreanen.

Een jaar later was de titel in 2A wel voor Oranje. In SloveniĂ« werd het kampioenschap behaald en een jaar later (2019) in China kon verrassend genoeg de gouden medaille ook weer omgehangen worden. ‘Twee jaar op rij kampioen, promotie naar Divisie 1A en het zestiende ijshockeyland van de wereld’, somt Franke zichtbaar trots op. ‘Op Schiphol, bij terugkomst uit China, was ook Theo van Gerwen. ‘What the fuck heb jij nou gedaan Joep’, waren letterlijk zijn eerste woorden.’

Forse spelbreker

Het voor onmogelijk geachte, dat had Franke met zijn staf en team geflikt. En zoals gezegd, gevoelsmatig was de top nog niet bereikt. De Oranje-vrouwen kregen niet alleen in de ijshockeywereld lof en vooral erkenning, met een bijdrage van 40.000 euro uit het KPN-ondersteuningsfonds kwam dat ook uit een even onverwachte maar wel zeer welkome hoek. ‘Dat vergemakkelijkte wel veel meer onze ambities om door te blijven groeien.’

Corona was en is, net als voor heel erg veel anderen, een forse spelbreker. ‘Waar we nu staan, na bijna twee jaar alleen maar trainen, weet ik echt niet. We hebben er met z’n allen wel het beste van gemaakt en veel geïmproviseerd’, vertelt Franke.

Hij geeft daarvoor Lonneke van Soest veel credits. Zij stelde individuele trainingsprogramma’s op, bedacht het maken van speelsters-koppeltjes om als een buddy er voor elkaar te zijn, organiseerde online spelavondjes, hield een speciale website voor het team in stand en was initiator van een samenwerking met de judobond waardoor de selectie regelmatig op Papendal aan judotrainingen onderworpen wordt.

Mexico en Turkije moeten we afslachten. Polen moeten we niet onderschatten

— Joep Franke

Afslachten

Het belangrijkste ingrediĂ«nt, op het ijs staan, is gelukkig ook (weer) aanwezig. Bijna iedere week is het Tilburgse ijsstadion Stappegoor de thuishaven van de Oranje-vrouwen. Met uitzondering van een sextet in het buitenland ijshockeyende speelsters – Franke: ‘Prima, want die blijven in een ritme’ - wordt toegewerkt naar het tweede OKT (olympisch kwalificatie toernooi) dat ergens in oktober van dit jaar in Gdansk gehouden wordt.

‘Zonder twijfel, daar moeten we ons plaatsen voor het laatste OKT’, bedeelt Franke zijn team de favorietenrol toe. ‘Mexico en Turkije moeten we afslachten. Polen moeten we niet onderschatten, maar we moeten dat toernooi winnen.’

Een maand later is Oranje dan deelnemer aan een van de drie eindrondes, waarin elke winnaar een olympisch ticket verdient. ‘Dan moeten we tegen een land als Zweden of Duitsland. Het kan, maar onze focus blijft dat inmiddels naar 2022 uitgestelde WK Divisie 1A in Frankrijk. Na de winst in China hebben we met z’n allen uitgesproken daar nog meer historie te willen schrijven. Corona of niet, dat is mijn en onze ambitie.’