Vroeg in het interview tekent Mason een driehoek op tafel, die zijn filosofie rond het coachen van een team weergeeft. ‘Als coach moet je het meeste vertrouwen hebben in je zwakste schakel. Als je dat niet hebt, dan heb je nooit succes. Het is een driehoek. Het vertrouwen gaat naar de minst getalenteerde spelers, die moeten vertrouwen hebben in de beste spelers en de beste spelers moeten vertrouwen hebben in de coach. Zo werkt het.’

Op het moment van het gesprek zit Tilburg nog volop in de play-offs en is ook de ontknoping van de Beneliga nog niet geweest. De bondscoach van Oranje woont sinds een paar maanden weer in Tilburg. Eind november eindigde zijn dienstverband bij Bolzano, dat uitkomt in de internationale Oostenrijkse competitie. Het is vooralsnog de laatste club voor de 66-jarige in Sudbury in Ontario geboren coach.

Mason heeft als coach een imposante loopbaan opgebouwd in de afgelopen 35 jaar. Hij heeft vooral ook een lange geschiedenis bij Oranje, waar hij in 1993 debuteerde als bondscoach. ‘Hoeveel WK’s ik heb gecoacht? Poeh, daar vraag je me wat. Ik denk een stuk of elf, twaalf.’ De volgende komt er al snel aan. Oranje speelt eind deze maand in Kroatië het WK Division IIA, reden om bij te praten met Mason over Oranje, over coaching en over hemzelf.

Mason heeft Oranje als speler net niet gehaald. ‘In mijn voorlaatste seizoen als speler kreeg ik mijn Nederlandse paspoort. Lou Vairo was toen de bondscoach en ik zou meegaan naar het WK. Ik heb de hele voorbereiding meegedaan, maar blesseerde toen mijn schouder in de play-offs, waardoor het niet doorging.’ Zijn debuut als coach bij de nationale ploeg maakte hij in 1992/93 op het WK in Denemarken. ‘Ik ben toen meegegaan met Larry van Wieren en toen die aan het einde van dat seizoen terugging naar Canada heb ik het overgenomen.’

Mason heeft veel bijzondere herinneringen aan zijn eerste periode bij Oranje, waaronder het WK in het Poolse Katowice eind jaren negentig. ‘Op de rustdag hebben we toen een bezoek aan Auschwitz geregeld. Dat was indrukwekkend. Het toernooi zelf was ook bijzonder. We speelden gelijk tegen Oostenrijk en wonnen van Denemarken. Op de slotdag speelden we in een uitverkochte hal tegen gastland Polen en wonnen met 3-1. We kregen een staande ovatie van het publiek. De spelers wisten niet wat ze meemaakten.’

Op dat WK voor B-landen speelden toen onder meer ook Zwitserland, Kazachstan en Wit-Rusland mee. Een paar jaar later staat Nederland bij een WK in hetzelfde stadion nog tegenover Duitsland. Met het spreken over deze wedstrijden zegt Mason ook iets over het ijshockey in Nederland van nu. In Zagreb staat Oranje straks tegenover Spanje, Israël, China en Kroatië. ‘We mogen op dit moment niet eens dromen van een WK met landen als Duitsland, Oostenrijk en Denemarken’, zegt de bondscoach nuchter.

Mason heeft ook een heldere gedachte over de plek waar het Nederlandse ijshockey zich mondiaal bevindt. ‘Ik denk dat als we ieder jaar de sterkste selectie mee kunnen nemen, dat Nederland een stabiel 1B-land kan worden. Een ploeg die niet ieder jaar moet knokken tegen degradatie en die soms kan meespelen om een medaille. Als alles dan meezit kunnen we dan wellicht een keer promoveren. We moeten zorgen nu zorgen dat we een solide 1B-land worden en dan van daaruit gaan bouwen.’

Daar is volgens Mason wel een mentaliteitsverandering nodig in het Nederlandse ijshockey. ‘Ik ben hier sinds 1978 en het probleem is dat iedereen voor zich denkt in het eigen belang. Er wordt niet gezocht naar de beste oplossing, maar naar een oplossing waar iedereen gelukkig mee is. Maar zo werkt het niet in de topsport. En nu is het zo ver dat niemand meer beter weet. Iedereen denkt dat het zo hoort. Dat moet echt veranderen.’

De geboren Canadees denkt terug aan zijn komst naar Nederland in 1978 en de transformatie van het Nederlandse ijshockey in de jaren daarna. ‘Iedere ploeg had Nederlandse-Canadezen die zorgden voor een hoog niveau. Ik was toen 23, maar veel van die jongens waren tussen de 27 en 32. Toen die stopten, viel het hele Nederlandse ijshockey in een gat, want in de jaren met veel geld was er te weinig gedacht aan het kweken van talent voor de toekomst. In plaats van het aanstellen van een goede coach werd vaak gekozen voor een speler-coach, dat was makkelijk omdat je dan een persoon twee functies liet doen. Geld besparen. Maar daar laat je de jeugd mee stikken.’

Mason heeft veel goede herinneringen aan zijn eerste jaren in Nederland, als speler. En aan de ijzersterke op Nederlandse-Canadezen gebouwde ploeg van Heerenveen. ‘Ik speelde al zes jaar in Nederland toen ik eindelijk een eerste punt haalde in Heerenveen. Ik weet nog dat we met de eigen auto naar Heerenveen reden om de halve finale van de Europa Cup te zien tegen CSKA Moskou. We kwamen twee uur voor de wedstrijd aan, maar er zaten al 2500 mensen. Het was daar altijd uitverkocht. Overal zat veel publiek. In de oude Pellikaanhal in Tilburg heb ik nooit voor minder dan 4500 toeschouwers gespeeld en in de play-offs waren dat er 5000. Zoveel topteams in Nederland toen.’ Hij denkt vooral ook met genoegen terug aan zijn jaren op de vleugel bij Trappers met Sean Simpson. 'De zuiverste schutter die ik ooit heb gezien. Ik veranderde daardoor van een doelpuntenmaker in iemand van de assists.'

Maar terug naar de tegenwoordige tijd en de visie van Doug Mason op de toekomst van het Nederlandse ijshockey. Het begint in de ogen van de bondscoach met het aanstellen van goede mensen en de jongste jeugd. ‘Dat is niet de verantwoording van de bond, maar van alle verenigingen. Haal voldoende geld binnen om een goede jeugdtrainer aan te trekken die er ook echt zin in heeft en die de andere trainers binnen de vereniging gaat begeleiden. Dan krijg je in een periode van een jaar of tien vooruitgang. Ik weet dat er op dit moment weinig geld is in het Nederlandse ijshockey, maar dit moet gewoon gebeuren.’

Toch is er volgens Mason ook een rol voor de ijshockeybond in de talentontwikkeling, maar dan een niveau hoger. ‘Voor de kerst was er een trainingskamp van de U20 en ik ben iedere dag wezen kijken. Natuurlijk is er talent, maar dat moet ook goed begeleid worden. Ik zie veel trainingen in Nederland en die zijn vaak niet goed. Het ijshockey en de trainingsmethoden zijn veranderd en hier is het wat stil blijven staan. In mijn ogen heeft de ijshockeybond een technisch directeur nodig. Dat is geen baan van negen tot vijf, maar van vijf tot elf. Want dan staat iedereen op het ijs. De technisch directeur moet wekelijks naar een andere club en trainingen bekijken, praten met de coaches. Kijken hoe je kunt helpen. Als je daadwerkelijk naar de clubs gaat en ze met verstand van zaken verder helpt, dan ontstaat ook meer een gevoel dat we het met z’n allen samen beter maken. Theo van Gerwen wil dat ik dat ga doen en daar heb ik ook wel zin in. Maar daar moet natuurlijk wel iets tegenover staan.’

Dat brengt het gesprek op zijn eigen ontwikkeling als coach. Hoe heeft Doug Mason zich vanuit zijn rol als speler bij Tilburg Trappers ontwikkeld tot een coach die in de Europese top heeft gewerkt. Zijn eerste baan als coach was bij Eindhoven, dat toen uitkwam in de Tweede Divisie. Een mooie start. ‘Het was een fantastisch jaar voor mij om te beginnen als coach. Toen ben ik erachter gekomen dat coachen een stuk moeilijker is dan ik als speler dacht. We haalden met Eindhoven de finale tegen Utrecht, dat uiteindelijk kampioen werd en mij vroeg om daar coach te worden. Het eerste jaar in de eredivisie haalden we de halve finale en het tweede jaar werden we kampioen.’

Na Utrecht werkte Mason een jaar in Canada en kwam vervolgens terug op het tweede niveau in Zwitserland. Daar kreeg hij te maken met een pijnlijke tegenslag. Hij werd voor het eerst ontslagen. ‘Dat deed zeer aan mijn ego. Aan alles. We zijn toen terugverhuisd naar Tilburg en ik was enorm chagrijnig. Dusdanig dat mijn vrouw Mia op een gegeven moment zei: Doug, ga nou iets doen, want het is niet leuk hoe jij nu bent. Toen ben ik in de auto gestapt en ben teruggereden naar Zwitserland. Mijn beste vriend Sean Simpson, was assistent-coach in Zug en hoofdcoach van de U20.’

Mason logeerde een week lang bij Simpson, met wie hij jarenlang samenspeelde bij Tilburg en bekeek alle trainingen van het eerste team van Zug dat toen onder leiding stond van de Zweedse topcoach Björn Kindig. Mason zag in het weekeinde beide wedstrijden en benaderde daarna Andy Murray, die toen coach was in Lugano. ‘Mag ik bij jou een weekje komen kijken. Natuurlijk was ik welkom. De derde week ben ik over de grens naar Ted Sator in Milaan gegaan. Die was kort daarvoor nog de coach van de New York Rangers. Milaan had toen echt een topploeg met geweldige spelers. De vierde week was ik bij Ralph Kruger, die coach was bij Feldkirch in Oostenrijk. Tenslotte ben ik nog een week in Zug geweest.’

Het was een intensieve periode, die bij Mason tot zelfinzicht leidde. ‘Ineens wist ik dat ik geen goede coach was en waarom ik in Zwitserland was ontslagen. Ik zag dat alles wat die coaches tijdens trainingen deden een waarom had. Niets gebeurde zonder reden. Terug in Tilburg begon ik oefeningen te ontwikkelen. Aan te passen wat ik gezien had. Ik kreeg toen een job in Asiago, waar ik alles kon uitproberen en al na twee weken kwamen de spelers vol verwondering vertellen dat het werkte. Het seizoen erna ben ik in Tilburg begonnen. Ik heb in die vijf weken toen zo ongelooflijk veel gezien en geleerd.’

Die ervaring geeft Mason ook graag door. ‘Als coaches mij bellen met de vraag of ze mogen komen kijken, zeg ik altijd ja. Ik zag toen ook de waarde van video in. Ik heb enorm veel naar wedstrijdbeelden gekeken om wedstrijdsituaties om te zetten in nieuwe oefeningen. En dat ben ik eigenlijk altijd blijven doen, al is het nu met de computer in plaats van de videorecorder. Ook niet meer zo veel als 20 jaar geleden. Maar dat komt omdat ik nu dingen veel sneller herken.’

De volgende opdracht voor Mason is het wereldkampioenschap voor Oranje in Zagreb. Nederland neemt het daar op tegen Kroatië, Spanje, China en Israel. Mason is met een grote selectie begonnen aan de voorbereiding, omdat nog niet bekend was of spelers van Trappers beschikbaar zijn. Een doelstelling van Mason is het verbreden van de spelersgroep. ‘De onzekerheid over de beschikbaarheid van Tilburgse spelers keert ieder jaar terug. Het is daarom zaak zo veel mogelijk spelers internationale ervaring op te laten doen. Ik wil zo veel mogelijk spelers meenemen uit de groep die niet in Tilburg speelt om ze internationale ervaring op te laten doen.’

Hoe groot die groep is, hangt ook af van het moment dat Trappers wordt uitgeschakeld. ‘Als Tilburg in de kwartfinales wordt uitgeschakeld en de spelers kunnen de hele voorbereiding meedoen en de systemen leren, is het wat anders dan wanneer er twee dagen zitten tussen het einde van het seizoen van Trappers en het WK. Doelstelling is om ervoor te zorgen dat er een steeds grotere groep is met internationale ervaring. Natuurlijk wil ik in Kroatië goud winnen. Maar op dit moment is goud niet de belangrijkste prioriteit. We moeten beginnen iets op te bouwen en ik hoop dat dit de juiste manier is.’

Inmiddels is de selectie van Nederland voor het wereldkampioenschap in Kroatië bekend.