Referee's Crease: Concentratieboog

Een groot deel van wat je als scheidsrechter doet, gebeurt in ons onderbewustzijn. Waar sta je op het ijs, hoe schaats je van A naar B, hoe blijf je uit de weg van de puck en hoe zorg je ervoor dat je overzicht houdt. Daar ben je al met een groot deel van je gedachten mee bezig.

Het is dan zaak om de concentratieboog vast te houden en dat valt niet altijd mee. Niet dat je niet geconcentreerd bent, maar er zijn veel invloeden van buiten en hoe hoger je fluit des te meer dat het geval is. Van schreeuwend publiek, tot coaches en spelers die proberen je te beïnvloeden. Dan moet je wel sterk in je schoenen staan. Over voldoende zelfvertrouwen beschikken.

Er wordt dus nogal wat gevraagd van scheidsrechters op hogere niveaus. Je moet goed kunnen schaatsen, je moet weten waar je moet schaatsen en je moet over een goede conditie beschikken. Vergeet niet, spelers wisselen voortdurend, de scheidsrechters staan voortdurend op het ijs. En dan moet je als scheidsrechter het spelregelboek nog uit je hoofd kennen en in een fractie van een seconde de juiste beslissingen nemen.

Soms is dat makkelijk. Dat zijn straffen die ik zwart noem. Een puck die door de doelman van het ijs wordt geschoten. Dat is altijd een straf, of dat nu in de eerste minuut van een wedstrijd is of in de laatste minuut van een finale. Ook als een speler door een tegenstander met de stick in het gezicht wordt geraakt, fluit je altijd direct. Dat is op zijn minst twee minuten. Aan de hand van het spelregelboek kijk je naar de impact en kun je een hogere straf geven. Bij een verwonding bijvoorbeeld.

Vaak is het ook veel moeilijker. Dan zijn het twijfelgevallen en dan moet je als scheidsrechter heel snel de knoop doorhakken of het een straf is of niet. En soms moet je als scheidsrechter ook beslissingen nemen die het publiek niet direct begrijpt. Als een grote speler een kleinere checkt met vervelende gevolgen dan wordt vaak gedacht ‘hij kan er ook niks aan doen dat hij zo groot is’. Maar volgens de regels heeft de checker daarbij een extra verantwoordelijkheid en als scheidsrechter volg je het regelboek.

Scheidsrechter zijn is geen makkelijke klus. Daarom moeten we ook zuinig zijn op de groep die we nu hebben. En is het van belang dat we blijven werven en het aantal scheidsrechters flink laten groeien. Want hoe meer scheidsrechters we hebben hoe groter de kans dat er nieuwe toppers tussenzitten en hoe hoger het niveau zal worden.

Vooral lokaal hebben we meer scheidsrechters nodig. Dan kun je met meer mensen er minder tijd in steken. Nu is het vaak zo dat scheidsrechters voor het leiden van een wedstrijd een hele dag van het weekend kwijt zijn. Om twee uur in de auto, om vier uur op de ijsbaan, de wedstrijd om zes uur, om acht uur het eindsignaal en om kwart voor elf thuis. Veel mensen realiseren zich niet welke offers scheidsrechters soms privé moeten maken met familie of andere zaken om een wedstrijd op de ijsbaan mogelijk te maken. Met meer scheidsrechters wordt dat makkelijker.

Daarbij is het ook goed te realiseren dat ook scheidsrechters een ontwikkelingstraject hebben. Dat je soms een referee moet laten wennen aan een hoger niveau. Ik ben de eerste die toegeeft dat scheidsrechters fouten maken. Natuurlijk is dat zo. We staan ook zeker open voor onderbouwde kritiek, waar we van kunnen leren.

Kritisch zijn mag, maar het liefst met minder negativiteit. Daar wordt de vijver met scheidsrechters alleen maar kleiner van. Laten we het imago van referees veranderen en ze waarderen als mensen die misschien niet altijd perfect zijn, maar wel een wedstrijd mogelijk maken. Dat lijkt me prachtig.

Paul de Brabander is referee in chief van IJshockey Nederland. Zelf scheidsrechter worden? Mail hem op [email protected]. Op dat adres kun je ook terecht met vragen. Wie weet komt jouw vraag aan bod in de volgende aflevering van Referee's Crease.